علمی-اجتماعی
|
||||||||||||||||
یک شنبه 11 تير 1396برچسب:, :: 17:37 :: نويسنده : شمیلا سیامکی
نوعی از استدلال قیاسی در منطق، «قیاس اقترانی» یا باهم شماری است. در این نوع استدلال، نتیجه یا نقیض آن در مقدمات استدلال وجود ندارد. در این نوع قیاس، کوچکترین واحد، قضیه نیست، بلکه اجزای قضیه ازجمله موضوع و محمول دارای اهمیت هستند. قالب کلی استنتاج در منطق محمول اصطلاحاً قیاس اقترانی نامیده میشود. قیاس اقترانی از دو قضیه حملی تشکیل میشود و نتیجه آن نیز یک قضیه حملی است؛ به مثالهای زیر توجه کنید:
هر آهنی فلز است؛ هر فلزی رساناست - پس هر آهنی رساناست.
هر اسبی حیوان است؛ بعضی از اسبها سفید هستند - پس بعضی از حیوانات سفید هستند.
موضوع نتیجهٔ قیاس را «حد اصغر» مینامند (مانند «آهن» و «حیوان» در قیاسهای بالا)، و محمول نتیجه را «حد اکبر» میخوانند (مانند «رسانا» و «سفید» در قیاسهای یادشده). نام مقدمهای که مشتمل بر حد اصغر است، «صغرا» (هر آهنی فلز است و هر اسبی حیوان است)، و مقدمهای که مشتمل بر حد اکبر است، «کبرا» ست (مانند هر فلزی رساناست و بعضی اسبها سفید هستند)، و بالاخره «حد وسط» موضوع یا محمولی است که در هر دو مقدمه تکرار شده و درنتیجه حذف میشود (مانند فلز و اسب). حد وسط در منطق اهمیت خاص دارد، زیرا بین مقدمات و نتیجه پیوند مناسب برقرار میکند؛ از قضایایی که حد وسط یا حد مشترک نداشتهباشند، به قضایای بیگانه تعبیر میکنند و این قضایا نتیجهای دربرنخواهندداشت؛ مانند:
هر کبوتری پرنده است؛ هر شتری نشخوارکننده است؛ ــ
نظرات شما عزیزان:
درباره وبلاگ موضوعات آخرین مطالب آرشيو وبلاگ پیوندهای روزانه پيوندها
تبادل
لینک هوشمند
نويسندگان
|
||||||||||||||||
|